Ana içeriğe atla

"Arkadaş" Filmi

Kolay değil "Arkadaş" gibi, Yılmaz Güney'in çeşitli yönlerini yansıtan güçlü bir film konusunda kısa bir eleştiri yazmak. Ama filmin en önemli ve çarpıcı yönlerine şöylece bir dokunmak elbette mümkün. İlk olarak şu özelliği belirtmeliyim: "Arkadaş", Türk sinemasının ilk politik mesajlı filmidir. Yanlış anlaşılmasın, politik yönleri olan ilk filmidir demiyorum. Ama sosyalist bir mesajı bir yanıyla da olsa ilk kez direkt seyirciye aktaran filmdir. Yılmaz Güney'in "Umut"u da içinde olmak üzere, "Karanlıkta Uyananlar"dan, "Yılanların Öcü"nden bu yana birçok Türk filmi politik amaçlar ya da uzantılar getirmiştir. Ama bu filimlerin hemen hepsini sosyalizme giden yolda geçilen demokratik aşamaların öğretileri ile açıklamak mümkündür. "Arkadaş" ise, yönetmenin politik öğretisinin adını daha ilk görüntülerle koyan bir filimdir. Bu anlamda da tıpkı "Umut" gibi sinemamızda yeni bir başlangıcın habercisidir.
"Arkadaş"ta içiçe işlenen üç tema, bir yandan yoz, kokuşmuş bir kentsoylu çevresinin kesiti, öbür yandan belirli ideolojik tavra sahip bir aydının bu çevre içindeki kısa deneyi ve üçüncü olarak da kısaca yansıtılan köylülerin ve işçilerin bilinçlenmesi sürecidir. Bu üçüncü tema, yönetmenin eğildiği kesit daha çok kentsoylu çevresi olduğu için şimdilik geri planda bırakılmıştır.
"Arkadaş", Yılmaz Güney'in dünya görüşünün tamamını kapsayan, bütün sorunları ve çözüm yollarını içeren bir filim değildir. Yönetmenin kafasındaki çok daha kapsamlı bir dünyanın sadece küçük bir bölümünü, yıkılan kentsoylu ahlakı ile ilgili görüşleri ele alan filmi bu bakımdan "ele almadığı konu ve çelişkilerle" yargılamak doğru değildir.

"Arkadaş", bütün soy sanatçılarda görüldüğü gibi, bir yıkmanın, bir yenileme'nin olağanüstü yürekliliğini taşıyor. "Arkadaş" la iki kalıp kırılmıştır. Bunlardan birincisi, sinemamızın asla kurtulamadığı ve çoğu zaman melodram'a kaçan klasik dram yapısının yıkılması, İkincisi ise kamuoyunda yıllardır oluşan "Yılmaz Güney yanlış mitosu”nun yıkılması , parçalanmasıdır. Çok kimseye kopukluklar, karışıklıklar gibi gelen film yapısı, bir çeşit "izlenimler bütünü" dür.. Klasik dramatik gelişme çizgileri ve gerilimler bir yana bırakılmış, adeta Brecht'e yaraşır bir mesafe sağlanmıştır seyirci ile film arasında. Nasıl Azem (Yılmaz Güney), bir süre içinde yaşamak zorunda kaldığı zengin çevreye bir gözlemci gibi bakmak, orasıyla bütünleşememek durumundaysa. Azem'i izleyen seyirci de bütün bir film boyunca olup bitenleri dramatik heyecanlar taşımadan bir gözlemci gibi izlemektedir.(diğer haberler için aşağıdaki linke tıklayın)

Etiketler

Etiketler:
Yer: İstanbul, Türkiye

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kartal Tibet'le Bıyık Üzerine

Bıyık deyip geçmeyin hemen... Burnun hemen dibinde başlayıp üst dudağa paralel siyah bir çizgi çizen «bıyık» dediğimiz nesne cins cinstir, çeşit çeşittir. Kaytan bıyık vardır, pala bıyık vardır, badem bıyık vardır, pos bıyık vardır, douglas bıyık vardır, hatta pis bıyık bile vardır. Anlayacağınız hanımların biçim biçim, renk renk, çeşit çeşit saçları ve dahi saç modelleri varsa, biz erkeklerin de «bıyık» avantajı var. Üstelik bizimki öyle berberdi, kuafördü gibi beklemeli, masraflı değil. Bir makas, küçük bir ayna bıyığınıza istediğiniz biçimi vermek için yeter de artar bile! Şimdi, durup dururken bu bıyık meselesinden söz açışımız elbette sebepsiz değil. Biraz ilerimizde filim çevriliyor. O sahnenin çekimi biter bitmez Kartal Tibet yanımıza gelecek ve onunla «bıyıktan» bahsetmeye başlayacağız. Zihni temrin bizimkisi yani... Evet, sahne bitiyor, Kartal Tibet rejisörden izin alıp yanımıza doğru yürümeye başlıyor. Geldi... oturuyor... KARTAL TİBET VE BIYIK Kartal Tibet’te «bıy...
Yorum Gönder
Devamı

Fatma Girik'in Çıplaklıktaki Cömertliği

Dünyanın birçok yerinde olduğu gibi sinemaya da muhtelif yollardan gelinir; gelenlerin çoğu şöhret olup bol paraya kavuşma hayalini içlerinde bir virüs olarak taşıyarak silinip kaybolurlar, bir kısmı daha ilk edimini attığında önündeki bütün kapıları ardına kadar açık bulup zahmetsizce merdivenleri tırmanır; kimi dert çeker, çile çeker ama, direnir, şansını bekar. Şans günün birinde ona gülünce her şey birden ışıldar, şan, şöhret, para, hayranlar onun olur... Fatma Girik’i hangi sınıfa sokabilirsiniz. Bize kalırsa bu klasik sınıflamanın dışındadır Yeşilçam’ın mavi gözlü, açık sözlü Fato’su... Dışındadır, çünkü o şöhret olmak için çile çekmemiştir. Evet, sinemaya figüranlıkla başlamış, «Günahkar Baba» da, «Beş Hasta Var» da figüranlık yapmıştır, ama birden başrole fırlamış ve bir daha oradan aşağıya inmemiştir. Ama ne var, biliyor musunuz? Fatma Girik 'in asıl çilesi o zaman başlamıştır. Yeşilçam'da kadın yıldız öpüşmez, soyunmaz, makyajsız kamera karşısına geçmez, İstanb...
Yorum Gönder
Devamı

Turgut Özatay Evlendi

1964 yılını 1965'e bağlayan günlerdeyiz... İstanbul rıhtımına güzel bir Italyan gemisi yanaştı: «San Marco»... Gemiden çıkan turistler Istanbul'ın tarihi anıtlarını, tabiat güzellikleri görmek istiyorlar. Geminin merdivenlerinden iki İtalyan kızı iniyor. Tam o sırada Türk sinema dünyasının ünlü karakter oyuncusu Turgut Özatay da orada bir arkadaşını ziyarete gelmiş. Kızlardan İngilizce bileni Turgut'a, «Ayasofya'ya ne taraftan gidebiliriz?» dîye sordu. Turgut da bu iki turist kıza, «İsterseniz otomobilimle sizi oraya götürebilirim,» cevabını verdi. Biraz sonra üç kişi Ayasofya'nın 1500 yıllık kubbesi altında geziyordu. Genç kızlardan Cinzia Morigi adında olanı Fransızca biliyordu ve Urbino üniversitesinde felsefe doktorası yapıyordu. Cinzia, İtalya'ya gittikten sonra, pek beğendiği Turgut Özatay'a bir teşekkür mektubu yazdı. Turgut bu mektubu arkadaşı Vladimir Krasovsky'ye tercüme ettirdi. Mektuplaşma aylarca, hatta yıllarca devam etti. 1965 geçmi...
Yorum Gönder
Devamı

Orhan Gencebay'ın Spor Tutkusu

Spor adaleyi güçlendirmekle kalmaz, aynı zamanda beynin bütün fonksiyonlarını da güçlendirir, dolayısı ile iradeyi ve mantığı sağlamlaştırır.» Orhan Gencebay birbirinden ağır halterleri kaldırır, bisiklette pedal çevirip ter atarken, bir yandan da bunları söylüyordu. Sanatçının periyodik spor çalışmasını yaptığı aletli jimnastik salonunda bir yandan resim çekiyor, bir yandan da spor üzerine söyleşiyorduk. Orhan Gencebay, pek çok sinema sanatçısında bile olmayan atletik bir yapıya ve fiziğe sahipti ve bunu sürekli spor yapmaya borçlu olduğunu söylüyordu. Sanatçı sporla çocukluk yıllarından bu yana devam edegelen ilişkisini şöyle anlattı: «Samsun'da ortaokul ve lise sıralarında 5-6 yıl aralıksız vücut estetiği ve güreş çalıştım. Kondisyonum çok iyiydi. O yıllarda biraz da Jiu-Jitsu çalıştım ama, o zamanlar Uzakdoğu sporları ülkemizde henüz çok yeni idi. Bu yüzden o yönde pek fazla gelişemedim. Her zaman çok yürür ve çok koşardım. Bu, sadece bana özge bir davranış değildi....
Yorum Gönder
Devamı

Hülya Avşar Dostluğu Anlattı

Nükhet kalabalık sinema salonundan çıkarken iki saattir kapalı bir yerde kalmanın sıkıntısını hissetti içinde. Ama sonra güzel bir film seyretmenin mutluluğu her şeyi aldı götürdü. Dışarıda hafiften yağmur yağıyordu. Kıştan kalan bir gün bu bahar havasını alıp götürmüş, yerini serin, yağmurlu, kapalı bir güne bırakmıştı. Caddenin kalabalığına, otomobillerin oradan oraya koşuşturmalarına baktı. İçinde milyonlarca insanı barındıran bir şehirde yaşamdan bir kesit diye düşündü. Sonra düşünceleri o insanların üzerinde yoğunlaştı... Sevgiyle baktı herbirinin yüzüne ayrı ayrı. Yaşam, insanlar, içinde bulunduğu ortam, her şey güzeldi aslında. Ama bu bir bakış açısı değil miydi? İnsan nasıl bakarsa öyle görmez miydi çevresini, öyle algılamaz mıydı çevresindeki olayları? Başını kaydırdı, gökyüzüne baktı. Serin yağmur damlaları yüzüne damladı, üşüdü, başını eğdi. Sonra bu hareketi caddenin tam ortasında yaptığını farketti. Kendi kendine güldü. Önündeki yol uzundu. Hızlanan yağmurla bi...
Yorum Gönder
Devamı